De nervus vagus, ook wel pneumogastric zenuw genoemd, is een zenuw die van de hersenen naar de buik reist, en langs zijn pad, leidt tot verschillende takken die verschillende cervicale, thoracale en buikorganen, met sensorische en motorische functies, regenereren, belangrijk zijn voor het onderhoud van vitale functies zoals bijvoorbeeld regulatie van het hart en arteriële frequentie.
Het paar vage zenuwen, gelegen aan weerszijden van het lichaam, zijn het 10e paar van in totaal 12 schedelzenuwen die de hersenen verbinden met het lichaam. Aangezien de schedelzenuwen worden aangeduid als Romeinse cijfers, wordt de nervus vagus ook wel het X-paar genoemd en wordt beschouwd als de langste van de schedelzenuwen.
Bepaalde stimuli voor de nervus vagus, veroorzaakt door angst, angst, pijn, temperatuurveranderingen of gewoon door lang te staan, kunnen de zogenaamde vasovagale syncope veroorzaken, waarbij de persoon een intense duizeligheid of flauwte kan hebben, omdat deze zenuw kan een daling van de hartslag en bloeddruk veroorzaken. Begrijp vasovagale syncope en hoe het te behandelen.
Anatomie van de nervus vagus
De nervus vagus is de grootste hersenzenuw en komt voort uit de achterkant van de spinale lamp, een hersenstructuur die de hersenen verbindt met het ruggenmerg en de schedel door een opening verlaat die jugular foramen heet, langs de hals en thorax tot het eindigt in de maag.
In de loop van de nervus vagus worden de farynx, het strottenhoofd, het hart en andere organen geïnnerveerd, waardoor de hersenen waarnemen hoe deze organen zijn en verschillende van hun functies reguleren.
Belangrijkste functies
Enkele van de belangrijkste functies van de nervus vagus zijn:
- Reflexen van hoesten, slikken en braken;
- Samentrekking van de stembanden voor de productie van de stem;
- Controle van samentrekking van het hart;
- Verminderde hartslag;
- Ademhalingsbewegingen en bronchiale vernauwing;
- Coördinatie van bewegingen van de slokdarm en de darm, en toename van de maagsecretie;
- Productie van zweet.
Bovendien verdeelt de nervus vagus een deel van zijn functies met de glossopharyngeus (IX-paar), vooral in de buurt van de nek, die verantwoordelijk is voor het smaaksensatie, waarbij de nervus vagus meer verwant is aan de zure en de glossofaryngeale smaak met de bittere smaak.
Veranderingen in de nervus vagus
Een verlamming van de nervus vagus kan problemen veroorzaken bij het slikken, heesheid, moeite met spreken, samentrekkingen in de farynx en larynxspieren en veranderingen in bloeddruk en hartslag. Deze verlamming kan optreden als gevolg van trauma, letsel aan operaties, compressie door tumoren of bepaalde neurologische syndromen.
Bovendien zijn er situaties die overmatige stimulatie van de nervus vagus veroorzaken, waardoor een situatie ontstaat die vagale syncope of flauwvallen wordt genoemd. Het komt meestal voor bij jonge mensen en is te wijten aan de verlaging van de hartslag en bloeddruk als gevolg van zuurstofgebrek in de hersenen, waardoor flauwvallen ontstaat. Zie wat te doen in geval van flauwvallen.
Vagal syncope kan worden veroorzaakt door:
- Blootstelling aan hitte;
- Sterke emoties, zoals woede;
- Langdurige persistentie;
- Temperatuur veranderingen;
- Zeer grote voedingsmiddelen inslikken;
- Op een verhoogde hoogte zijn;
- Hongergevoel, pijn of andere onaangename ervaringen.
Stimulatie van de nervus vagus kan ook plaatsvinden door een massage in het laterale deel van de nek. Soms wordt de vagale manoeuvre gemaakt door de artsen in geval van nood om de hartaritmie te regulariseren.
